EVLILIK VE DÜGÜN

Bölgemiz ve özellikle Siverek gelenek ve göreneklerine baglidir. Bu baglilik teknolojik gelismelere ragmen devam etmektedir.Gelenekler, adet ve örfler ile degisim sürekli mücadele halindedir. Aslinda degisime karsi sonsuza kadar hiçbir kisi ve kurum direnemez Direnme en çok degisimi biraz geçiktirir. Ama sadece geçiktirir.Dügün(diger adet ve geleneklerde dahil)adetlerimiz degisime direnselerde yavas yavas yeni bir sekil aldiklari söylenebilir.Davulla beraber orkestra, mahalle meydani ile beraber dügün salonu mahalli oyunlarla beraber popüler oyun ve sarkilar, halayla beraber pop müzik esliginde tv'lerden görülen ve nasil oynandigi oynayanlar tarafindan da bilinmeyen yeni oyunlar beraber ve içiçe oynanmaktadir.Yerel bir alaydan hemen sonra topluluk pop müzik esliginde belli belirsiz ritimlerle ziplayip oynamaya baslayabilmektedir. Tabiri caizse gerçek bir arabesk.Yerel kültür ile ulusal hatta global dünya kültürünü yansitan figürler, sesler sevinç ve nara sekilleri birbirine karismis durumda. Dügünlerdeki "zilgit" seslerine "yihuuu" sesleri karismaya baslamistir. Bu yapilanlarin ne kadari bilinçli ve bilinçsiz yapiliyor o da belli degil Özetlersek eski ve yeni zaman içinde sesizce yer degistirmektedir.Siverek'te evlilikler büyük oranda ailelerin girisimleri ile gerçekle?tirilmektedir.Gençler evlenmeye karar verdikten sonra aileler devreye girmektedir. Gençlerin istegi olmadan yapilan evlilikler hemen hemen kalmamis gibidir. Kirsal kesimde görücü usulune rastlanmaktadir. Ancak sehir kesiminde son söz ailelerde ise de, öncelikle kiz ve oglanin istegi ön plandadir.Evlenecek gençler evlenmek istedikleri kizlari ailelerine söylerler.Ya da aileler çocuklarina gelin adayini teklif eder.Erkegin istedigi kiz, Ailesi tarafindan da uygun görülürse(genelde çocuklarin istedigi olur, bazen tersi de olabilir, iste burada aile dramlari yasanir)Evlenecek gençlerden erkek tarafi kiz tarafindan rendevu alir.Sonra anne ve baba kiz evine gider ve kizin anne ve babasi ile konusurlar Kizin anne ve babasi kizlari ile konusarak fikrini alirlar.(Günümüzde gençler ailelerinden önce zaten anlasiyorlar Aileler genellikle isin geleneksel yani protokol tarafini hallediyorlar.Eger uygun görülürse oglan evine haber gönderirler.Daha önce erkek tarafina yollanan istek mektubuna göre hazirlik yapilir.Bu mektupta erkek tarafinin yapmasi ve almasi gereken ceyiz belirtilir. (Baslik parasini ayrica inceleyecegiz)Her iki ailenin uygun bulduklari bir gecede kiz evine serbet içmeye(kiz isteme veya nisan da denir)gidilir. Oglan tarafi o gecede konu komsudan, yakin dost ve akrabalarla kadinli erkekli birlikte bir dügün alayi sekinde, çogu zaman davul ve zurnayla veya halk calgilariyla kiz evine ekseriya aksam ile yatsi ezani arasi gidilir.Ikramlari erkek tarafi hazirlar.Serbet gecesi kiz tarafi da kendi konu, komsu, dost ve yakinlarini davete çagirir..Oglan tarafi ise beraberlerinde aile büyükleri, arkadaslari ile bir hoca getirirler.Dügün alayi kiz evine gelir ve sokak kapisi disinda karsilanir.Erkekler kendi aralarinda dua yapilincaya kadar sohpet ederler.Davetliler tamamlaninca söz hocaya birakilir.Hoca efendi bir iki Ayet-i kerime ve Hadis-i serif okuyarak evlilik ve aile ile ilgili kisa bir konusma yapar.Sonra fatiha okunur davetliler her iki tarafa hayir ve dualarda bulunurlar.Damat serbet gecesine gelmedigi için, Fatihanin okunmasindan sonra oglanin babasi veya kardeslerinden birisi kalkar kiz babasi ve diger cemaatle tokalasarak birbirlerini tebrik ederler. Bu arada kadinlar eglenir oynarlar.Serbet gecesinde davetlilerden bazi samimi kisiler verilen bu serbetin bardaklarini firsat bulurlarsa saklarlar ve evden çikarken beraber götürürler.Kap kaçak ve bardaklarin bir kismi komsulardan emanet getirildigi için Cemaat dagildiktan sonra hemen fark edilir ve ertesi gün bardagi götüren kisi büyük bir is becermis gibi hemen kiz evine haber verir. Bardagi geri vermesi için kiz tarafinin o kisiye bir hediye vermesi gerekir. Bu serbet içimi aslinda "nisan dügünü" de sayilir. O gece kiz evinde eglence tertiplenir.Iki taraf da misafirleriye birlikte eglenir. Erkek tarafi gittikten sonra da kiz tarafinda eglence gece boyunca sürer. Serbet gecesi oglan tarafinin anne babasi yanlarinda getirdikleri bir miktar parayi ve altin takilari kiz tarafinin anne ve babasina tenha bir yerde verirler.Kalan diger esyalarida tamamladikça gönderirler. Bu arada önemli günlerde örnegin dini bayramlar ve kizin özel günlerinde oglan tarafi çesitli hediyelerle kizin ziyaretine gider.Serbet ve dügün arasindaki süre genellikle çok uzun sürmez.Akrabalar arasinda yapilan nisan uzun süreli olabilir.Eger evlenecekler yabanci ise genellikle 3-4 ay nisanlilik dönemi olur.Dügünden kisa bir zaman önce her iki taraf da dügüne davet edileceklere "Endekçi" diye isimlendirilen bir kadin vasitasiyla dügün tarihini haber verererek davet ederler.Günümüzde endekçilere çok az rastlanmaktadir.Siverek'te "Kina gecesi" dügünden bir veya iki gece evvel yapilir.Kina gecesinin amaci her iki tarafinda artik dügün için bütün hazirliklarini tamamladiklarini duyurmak için dügüne bir hazirliktir. Kina gecesi ve dügün hazirliklari söyle düzenlenir.Oglan tarafi kendi mahalesinde bulunan endekçi denen hafizasi kuvvetli, hareketli, gücü kuvveti yerinde, çevrede sevilip sayilan bir kadini görevlendirir. Omuzlarina süslü bir heybe atarak, dügüne davet edileceklerin isim ve adreslerini alan kadin, bu aileleri tek tek dolasir.Endekçiye dügün sahibi tarafyndan devat edileceklere verilmek üzere gelat denilen çesitli dügün hediyeleri verir.(kiymetli kumas, elbise, duvar halilari, vs. olabilir) Davet edilen kisilerde Endekçiye daveti kabul ettikleri anlamina gelen çesitli hediyeler verirler. Endekçiler kollarina renkli çit dedigimiz bas örtüleri baglarlar. Her davet edilen kisi veya aile, endekçinin koluna birer renkli çit baglar. Sonunda çitler sayilir ve kaç kisinin davet edildigi anlasilir. Endekçiler hafizasi çok kuvvetli kadinlar seçilirdi.Hangi çitin hangi aile tarafindan baglandigini tek tek ev sahinineanlatirlar.Kadinin koluna çogu zaman 40-50 tane cit baglandigi olur. Daha büyük dügünlerde endekçinin her iki kolu çitlerle dolar. Kadinin heybesine,bulgur, pirinç, mercimek gibi kuru zahire konduguda olur. Bu arada endekçinin kollarina baglanan renk renk çitler herkese gösterilir, davetlilerin çoklugu ile iftihar edilirdi. Bu tablo dügünlerin canli detaylarindan biri olarak günümüzde davetiye kartlari yerine hatiralarda kalmistir.Damat kendisine yakin evli bir arkadasini sagdiç(sosban) olarak seçer. Sagdiç bütün dügün boyunca damada arkadaslik eder.Dügünler genellikle iki üç gün süren eglencelerle yapilir.Dügünlerde davul-zurna çalinir, çesitli sazlarla söylenen türküler söylenir. Günümüzde dügünler evlerin avlularinda veya sokaklarin genis bir alaninda yapildigi gibi son gece (pazari pazartesiye yada persembeyi cumaya baglayan gece) dügün salonunda da yapilmaktadir.Gelinin kiz evinden alindigi gün damat kiz evine götürülmez.Erkek tarafi davul zurna esliginde kiz evine yürüyerek, yolda eglenerek gider.(simdi arabalardan olusan konvoylarla gidilmektedir.)Kizin arabalarindan biri evin kapisinda durur ve erkek tarafindan bahsis ister. bu bahsise halk arasinda "kapi parasi" denir.Bu sirada kapiyi tutanla pazarlik yapilir ve anlasma saglaninca kapi açtirilir.Dügün alayi kisa bir süre kiz evinde kaldiktan sonra, gelin alinir.Siverek'te gelinler genellikle pazar yada persambe günleri sabah saat 10'da alinir. 70'li yillarin sonlarina kadar Siverek'te gelin alma su sekilde yapilirdi.En önde erkekler, arkalarinda kadinlar ve ortada kirmizi örtülerle(sürük denilen kirmizi baslikli gelinlik)süsülenmis gelin olmak üzere gelin alayi yola koyulup davul-zurna esliginde erkek evine götürülürdü. Bu arada erkek evinde damat tras olmaktadir.Dügün sirasinda ve tras yapilirken damadin basinda para gezdirilir ve çalisicilara verilir.Genellikle dügünün son gününde(persembe veya pazar günü) Mevlid okutulur daha sonra dügün yemegi(tirsik)yenir. Dügün yemeginden sonra takilar takilir ve misafirlerin cogu ayrilir.Günümüzde takilar dügün salonu tutulmussa orada son gecede takilir.Bütün gün damatla beraber olan sagdiçlar "gerdekten" sonra gece dügün evine giderlerdi. Erkek sagdiç damadi alarak hamama götürürdü.Gelin içeri girmeden evvel tam kapida durdurularak, damdan üzerine seker, leblebi, ceviz, kuru üzüm, findik, fistik karisimi cerezler serperler.Içinde su bulunan bir testiyi gelin yere vurur, kirar.Ayrica gelinin eline bir nar tutusturulur.Gelin onu girecegi kapinin üst kemer tasina çarpar ve nar parçalanip dagilir.. (Bu adetlerin her birinin sembolik bir anlami vardir)Ondan sonra gelin dualarla içeri alinir.Eger sünnet dügünü de yapilacaksa Siverek'te genellikle dügün sahiplerinin sünnet yasina gelmis çocuklari varsa, sünnet dügün ile birlestirilerek yapilir.Verilecek yemekli mevlid ve sünnet dügünü hazirliklarina baslanir.Davetliler yemekten sonra dagilirken dügün sahiplerinden en ileri geleni, sokak kapisinin yaninda durur tebrikleri kabul ederek misafirleri ugurlardi.Bu arada gidenlere ayakta aci kahve "Mirra" ikram edilir.En önemli geleneklerinden biri de, dügünden bir hafta sonra gelin babasinin evine misafir olarak gider. Bu olaya halk arasinda "Zeyin" denir.Gelin babasinin evinde bir kaç gün kaldiktan sonra eve dönecegi zaman damat, gelinin babasi tarafindan davet edilir.Damada kayinbabasi ve kaynanasi tarafindan hediyeler verilir ve ugurlanir.Bu olaydan sonra artik damat kayinbabasinin evine serbest gidebilir.

BAŞLIK PARASI

Baslik parasi hemen her toplumda degisik sekilde uygulanan bir olgu...Bir vakia.Toplumlarin olusumunda en önemli rolü oynayan evlilik ve ona bagli örf ve adetlerin içinde özellikle kirsal kesimlerde önemli bir rol oynayan bir adet.Hindistan kültüründe ve eski Bizans kizlarin "Drahoma" adi altinda baslik parasi biriktirdikleri ve erkek tarfina verildikleri biliniyor. Bizde ise erkek, kiz tarafina baslik parasi dedigimiz meblagi verir. Baska kültürlerde degisik sekillerde uygulandigida bir gerçek. Baslik olayinin ekonomik, sosyal, psikolojik pek çok nedeni vardir. Tarihi olusumunda sonradan yanlis macralara çekilen dinin de tesiri vardir. Önce bu konuyu kisaca inceleyelim. Baslik parasi olayinin önce ekonomik, sosyal ve psikolojik nedenlerine girmeden önce dini yönüne bakmakta fayda var.Zira pek çok kisi baslik parasinin dini bir kurum oldugunu zannediyor. Baslik parasi dedigimiz olayin dini yönü, yani temelinin bu olgu olup olmadigi tartisilmistir. Islam dininde nikahta erkegin esine vermekle yükümlü oldugu mehir ile karistirilmaktadir. Ya da islam da mehir denilen bu kavramin zamanla bozulmus ve dejenere olmus sekli olarak algilandigindan din kaynakli bir sorun zannedilmistir. Islam dininde erkek evlenecegi kadina "mehir" denilen bir meblag öder. Bu, para cinsinden bir sey oldugu gibi bir arazi parçasi yada herhangi bir degerli mal da olabilir. Erkek tarafindan kadina verilen bu para veya mal, kadinin mülkiyetine girer. Baba ve kocasi dahil hiç kimsenin bu mali harcamaya yetkisi yoktur. Islam dinin de kadin ile erkegin mal ayrimi rejimi vardir. Yani ayni aile içinde kadin ve erkegin mallari ayri olabilir. Mehir'in mesru kilinmasinin sebebi, kadinin özel harcamalarini ve süslenmesi için gerekli masraflari kendi malindan yapma imkanina kavusmasi oldugu gibi, asil önemli sebep bosanma durumunda kadinin magdur olmamasi ve belli bir süre kendi basina kaldiginda geçimini temin etmesi içindir.Yani bir çesit bo?anma sigortasi da denilebilir. Iste kaynagini dinden alan ve aslinda kadin lehine konulmus ve mehir denilen mesele zamanla asil mecrasindan saptirilarak kanaatimce "baslik parasi" dedigimiz problemin devamina yardim etmis olabilir. Zamanla kiz babalari kizlari için isteyecekleri mehri sembolik bir oranda tutarak önemli bir meblagi baslik parasi altinda ve kendilerine alip kizlarinin hukuklarini hiçe saymislardir.Dolayisiyla bugün baslik parasi olarak bildigimiz uygulamanin dini bir dayanagi ve kaynagi yoktur.Pek çok kiz babasi karsi taraftan baslik parasi isterken maalesef aslinda kadinlarin yararina olan bu mehir meselesini kendilerine maske yapmaktadir. Bunun çaresi islamin bu güzel hükmünü halka dogru olarak anlatmak baslik ile mehrin ayni sey olmadigini izah etmektir. Ve eger erkek tarafindan bir sey istenecekse bunun kizin mülkiyetine verilmesi ve ne kocanin ne de babanin bunu harcama yetkisinin olmadigini usulune göre anlatmak ve halki aydinlatmaktir.Dolayisiyla baslik parasi dini bir kurum degildir.Belki istenerek veya cehaletle dini bir kurumun (mehir) dejenere edilip istismar ve yanlis sekilde kullanilmasindan dogmustur denilebilir. Sosyolojik Nedenler: Aslinda sehir merkezlerinde ve köylerimizin pek çogunda artik baslik parasi alinmiyor. Ancak bölgemizin kirsal alaninda ve asiret yapisi kuvvetli kesimlerinde eskisi kadar degilse de halen baslik parasi alinmaktadir.Buralarda baslik parasi kisilerin ve ailelerin sosyal statülerine göre ayarlanmaktadir.Ailelerin asiretteki yeri, statüsü ve sosyal çevresi kiz için istedigi baslik parasinin miktari ile orantilidir.Baslik parasinin yüksek olmasi taraflarin statü ve konumlarini güçlendirmekte ve astronomik rakamli basliklar kisilere yörede büyük seref ve itibar kazandirmaktadir. Kiz babasi aldigi baslik parasinin fazlaligi ile övünmektedir.Hatta çogu kez gerçekte aldigi miktari gizleyerek daha fazla bir rakam söylemeleri bu dediklerimi dogrulamaktadir.kiz tarafi bir milyar almissa soranlara iki milyar aldigini söylemekte, böylece statüsünü yüksek tutmaya çalismaktadir.Parayi veren taraf da ayni duygular içinde verdiginin fazlasini çevreye ilan etmektedir.Isin gelin ve damada bakan yönü için de ayni seyler söylenebilir.Çevrede asil ve güzel olarak bilinen kizlar için büyük oranda baslik parasi istendigi asalet ve güzellik olarak baslik parasinin kizlar açisindan önemi bu açidan incelenmektedir. Akran ve arkadaslari arasinda övünç vesilesi olan baslik parasinin fazlaligi kizlar tarafindan yadirganmak bir tarafa, aksine fazla miktarda istenen baslik parasi, kizlarin gururunu oksadigi ve gittigi ailede daha fazla itibar gördügü de maalesef sosyal bir olaydir.erkek tarafi da ödedikleri astronomik baslik parasinin karsiliginda asil ve güzel bir gelin aldiklari için ailenin itibarini artirmanin keyfini yasamaktadirlar.Disardan sanildigi sekilde "Insan satilir mi" bakis açisi ile olaya bakilmiyor.Bu anlattiklarim kendi penceremizden bakildiginda akla, mantiga aykiri gelse de maalesef baslik parasi alan kirsal kesimin inkar edilmez bir soyo psikolojik vakiasidir. Neler yapilabilir Vakiayi inkar ederek degistiremeyiz.Önce hastaligi teshis edip kabullenelim ondan sonra çare ve tedavisini arastiralim.Bunun(baslik parasi ve sosyal statü arasindaki oranti hastaliginin) çaresi kanaatimce bölgemizde özellikle sosyal statüsü yüksek, itabarli ve zengin ailelerin halka örnek davranista bulunarak önce kendilerinin baslik parasindan vazgeçmelerini saglamaktir.Köy muhtarlarindan, köy imamina kadar köyde sözü geçen ve asiret büyükleri ve zenginlerin örnek bir davranista bulunarak aleni bir sekilde baslik parasini almayacaklarini ilan etmeleri, öncelikle kendi kizlarini verirken, gelin isterken baslik parasini istemediklerini söylemeleri ve bunu fiilen göstermeleri ile olur.Baslik parasinin iyi bir sey olmadigini herkes biliyor ve söylüyor.Ancak kendi kiz veya oglu söz konusu olunca adet ve geleneklere siginiyor.Çevrenin ne söyleyecegi gibi mazaretler daha baskin çikiyor. Öyle ise bölgede sözü geçen zengin ve önder ailelerin öncelikle baslik parasindan vazgeçmeleri gerekmektedir.Böylece baslik parasinin en büyük nedenlerinden biri olan statü, itibar ve asalet ile baslik parasinin bir iliskisinin olmadigi fiilen ortaya konacaktir. Ekonomik Nedenler Kirsal kesimde özellikle bölgemizde nüfus artisi çok yüksektir.Köylerde ve küçük kasabalarda on çocuklu hatta on bes çocuklu aileler bir hayli fazladir.Kan davalarinin hala hükmünü sürdürdügü bölgemizin bir kisminda güçlü olmak ve ezilmemek için kuvvetli olmak duygusunun vermis oldugu saikle çocuk sayisina ailelerin herhangi bir sinirlamasi yoktur.Özellikle erkek çocuklarin bu sosyal yapi içinde güç ve gelir kaynagi olmasi çok etkilidir.Bu nedenle çok çocuk (Özellikle erkek)tesvik edilir.Burada kizlar istenmiyor anlami çikarilmamalidir.Çünkü güç ve is kaynagi erkek çocuklardir.Kizlara ise bu sosyal yapi içinde(kan davalarinda güçlü olma ya da kendilerinden çekinir olma gibi) fazla görev düsmedigi sonra aileden, ayrilacaklari için fazla görev düsmüyor.Ekonomik yönden zayif olan bölgemizde dar gelirli, çok çocuklu aileler, çocuklarinin egitimi ve yetismeleri için isteseler da yapacaklari pek bir ?ey yoktur.Çocuklarini okutmaktan aciz olan bir çok aile bu çocukalari küçük yasta çalistirmakta ve çocuklarin geliri ile geçinmektedir.Erkek çocuklar çobanlik, rençberlik yapip, gurbete gönderilirken, kizlar belli mevsimlerde pamuk tarlalarinda vb. bahçe islerinde çalistirilmaktadir.

BERDEL

Pek çok anne baba çok çocuk yaparak onlarin çalismasi ile geçinmektedir.
(çocuk haklari mi dediniz onlari geçiniz.Bu haklarin sadece edebiyati yapilir.)
Çocuklarinin sirtindan geçinme gibi zalimane bir yolu seçen bir babanin kizini evlendirirken onun mutluluk ve saadetinden önce kendi menfaatini düsünecegi tabiidir.
Ayrica 7-8 kizi ve erkek çocugu olan olan bir baba istese de bu çocuklarinin dügün ve masraflarini karsilayamaz.Oglunu evlendirirken baslik parasi veren baba, bu parayi kizinin baslik parasini alarak karsilamaktadir.Bazi ailelerde gerçekten fakir olduklari için baslik parasi almaktadir.Baslik parasinin bir mazareti de budur." ben kizin baslik parasini alip oglanin baslik parasina veriyorum" diyorlar.Uygulamada bu davranisa çokça rastlanmaktadir.Pek çok aile de gerçekten fakir olduklari için bu parayi almaktadir.
Bir kaç tane kizi ile erkek çocugu olan ailelerin bir kismi da baslik parasindan kurtulmak için bölgede çokça uygulanan "Berdel" adete basvurmaktadir.Berdel karsilikli olarak iki kizin birbirine bedel gelin olmasi olayidir. Bedel yada karsilik anlamina gelen
"berdel" kelimesine bölgede verilen anlam, iki ailenin kizlarini karsilikli olarak degis-tokus ederek evlendirmeleridir.Baska yörelerde bu uygulamaya "degisik" denilmektedir.
Berdel denilen bu sosyal olayin ayrintilari çok önemli olmamakla beraber
merak edildiginden kisaca bahsedelim.
Berdel biraz önce söz edildigi gibi karsilikli iki kizin, baslik parasi verilmeden gelin edilmesidir.Berdel vakiasinin özü baslik parasindan kurtulmus olmakla beraber, degisik nedenlerle bu olaya basvuruldugunu gözlemek mümkündür.Güneydogu Anadolu Bölgesinde ve Siverek'te yapilan berdel evliliklerini asagidabasliklar altinda toplamak mümkündür.

Güneydogu Anadolu Bölgesinde ve Siverek'te yapilan berdel evliliklerini asagidaki basliklar altinda toplamak mümkündür.

BERDEL SEKILLERI

1.En çok rastlanan sekli:iki delikanlinin her biri evlendigi kiza karsilik onun erkek kardesine kizkardesini vermesidir.Bunlar her biri digerinin kiz kardesi ile evlenerek birbirlerine hem eniste, hem kayinbirader olurlar.

2.Esaftan ailelerin yada iki büyük aþiretin kizlarini birbirine vererek akrabalik tesis etmek isteyisleridir.
Böylece kizlarýni kendilerine sosyal mevkice denk olan bir aileye verdikleri gibi, yine kendilerine denk olan bir aileden
gelin almis olacakladir.Ayni zamanda birbirlerine düsmanlik yapma ihtimallerini de azaltmis olacaklardir.

3.Ikinci defa evlenmek isteyen erkek kardes veya baba, hatta hatirli amca, karsi taraftan bir kiz almak istediklerinde, kumaya yada yasi geçkin birine kiz vermek istemediklerinden bunun çikis yolu kendilerinin yetiskin ve genellikle güzel bir kizlarini berdel olarak vermeleridir.Çünkü kendi kizlarina karsilik genç ve daha güzel bir gelin alabilen karsi taraf buna razi olabilir.

4- Hanimi ölmüs ve yetiskin kizi olanlarin basvurdugu bir yoldur.Böylece çocuklarina bakacak biriyle evlenmesi kolaylasacaktir.Ayrica baslik parasindan da kurtulacaktir.

5-Kiz kaçirma olayindan sonra da zoraki berdel evlenmelerine rastlanmaktadir.Kiz kaçirmalarda taraflarin barismalarinda berdele basvurulmaktadir.Kaçirilan kizin bazen küçük(12-13 hatta daha küçük olabilir) yasta da olsa erkek kardesi, büyük kardesi(evli de olabilir)hatta bazen kizin babasi karsi taraftan kizlarina berdel bir gelin isterler.

6-Berdelin son bir sekli de günümüzde artik uygulamalarina rastlanmiyorsa da, yakin geçmiste bizzat sahit olduðumuz "Kan bedeli" evliligidir.
Bir tarafin ölü vermesi sonucu meydana gelen kan davasinin sona ermesi karsiliginda öldüren taraf, ölenin yakinlarina (agabey, kardes, amca, gibi) kizlarini kan karsiligi gelin olarak vermektedir.Buna berdel denmese de kan berdeli olarak uygulanmistir.

SONUÇ

Baslik parasinin en çok problem oldugu kesim fakir ailelerdir.Fakir bir gencin baslik parasini biriktirmek için çektigi aci ve izdiraplar problemler, türkülere, filmlere konu olmus, bu durum pek çok gencin yillarca sevdigine kavusmasini engellemistir.

Midyat kestel arasi
Yakti kasin karasi
Bana gurbet gezdirir
Kirk bin baslik parasi
diyerek türkü ile basina gelenleri bizlere anlatmaya çalisan bu gencin derdi ekonomikti